| Description |
Asielzoekers die de EU op irreguliere wijze inreizen, blijven vaak niet in de lidstaat waar zij aankomen. Doormigratie van asielzoekers in de EU is niet helemaal te voorkomen, maar kan wel beter worden aangepakt. De Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken adviseert daarom een bredere aanpak in EU-verband. Het aantal asielzoekers dat na aankomst in de EU doorreist naar een andere lidstaat is de laatste jaren sterk toegenomen, terwijl het aantal asielaanvragen in de EU sinds 2016 weer op het niveau van 2014 ligt. Tijdens de ‘vluchtelingencrisis’ in 2015 reisden de meeste asielzoekers door van Zuid- naar Noord- en van Oost- naar West-Europa. Sinds 2016 vindt er juist meer ‘secundaire migratie’ van asielzoekers plaats tussen de Noordwest-Europese lidstaten.
Doormigratie van asielzoekers in de EU zet de asiel- en opvangstelsels van de lidstaten onder druk, tast de solidariteit tussen lidstaten aan, ondermijnt het maatschappelijk draagvlak voor migratie, houdt mensensmokkelnetwerken in stand en kan tot langdurige verblijfsonzekerheid en verdere uitzichtloosheid voor asielmigranten leiden.
Lidstaten proberen het doorreizen van asielzoekers onder meer tegen te gaan door: 1) Het herinvoeren of intensiveren van grenscontroles; 2) Meer toezicht op vreemdelingen; 3) Het versoberen van de opvang; 4) het invoeren van verblijfsrechtelijke beperkingen; 5) Het toepassen van vreemdelingenbewaring (waar mogelijk).
Nationale beleidsaanscherpingen kunnen asielzoekers afschrikken, maar dat leidt tot meer doormigratie naar andere lidstaten. Voor de EU als geheel is dat dus geen oplossing.
De implementatie van de EU-Turkije verklaring en het sluiten van de Balkanroute hebben geleid tot een vermindering van het aantal asielzoekers dat direct na aankomst in de EU doorreist. Tegenwoordig reizen vooral asielzoekers door die ergens nog een asielaanvraag hebben openstaan of van wie de aanvraag is afgewezen.
Het Dublin-systeem, dat is ingevoerd om te bepalen welke lidstaat verantwoordelijk is voor het behandelen van een asielaanvraag, werkt niet goed om het doorreizen van asielzoekers tegen te gaan. Met name de omgang met evident kansarme aanvragen van asielzoekers uit veilige landen van herkomst vormt een probleem. Ook lukt het niet goed om afgewezen asielzoekers terug te sturen naar hun land van herkomst.
Doormigratie van asielzoekers in de EU kan effectiever worden tegengegaan door: 1) een overtuigende aanpak van de grondoorzaken van asielmigratie, zowel buiten als binnen de EU; 2) Positieve prikkels te introduceren voor zowel asielzoekers als lidstaten om zich aan de regels te houden. Zorg voor een verschillende behandeling van asielzoekers die al sociale, economische of culturele banden met lidstaten hebben, die afkomstig zijn uit veilige landen van herkomst en die evident kansarme aanvragen indienen en die niet onder de eerste twee groepen vallen; 3) Door onder meer in de relaties met landen van herkomst niet eenzijdig te focussen op het tegengaan van irreguliere migratie.
|